Logo Byczyny

SEKTOROWY PROGRAM OPERACYJNY „Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego”

  SPOROL.jpeg                    UE.jpeg

Odnowa wsi to innowacyjna koncepcja rozwoju obszarów wiejskich. Zaistniała ona na przełomie lat 70. i 80. w Niemczech i Austrii. Była ona reakcją na kryzys terenów wiejskich wynikający z przekształceń w rolnictwie oraz przemian społeczno - gospodarczych powodujących utratę miejsc pracy na rzecz ośrodków miejskich.
W Polsce odnowa wsi znana jest dzięki opolskiemu programowi odnowy wsi, który rozpoczął się w ramach działań Sejmiku Województwa Opolskiego. Wprowadził on, jako pierwszy, zasadę oparcia rozwoju wsi o sporządzona oddolnie sołecką strategię (program odnowy wsi) Odnowa wsi stała się przedmiotem zainteresowania samorządów oczekujących unijnego wsparcia a także tych które widzą sposobność uruchomienia głębszych procesów rozwojowych.
Dzięki temu włączono problematykę odnowy wsi w Sektorowy Program Operacyjny (SPO) „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich na lata 2004 – 2006” działanie 2.3. Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego.
Sektorowy Program Operacyjny „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich na lata 2004 – 2006” realizowany był na terenie całego kraju i przyjęty został decyzją Komisji Europejskiej w dniu 7 lipca 2004 roku.
Zgodnie z ustawą o Narodowym Planie Rozwoju z dnia 20 kwietnia 2004 roku, Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi, które pełni funkcje Instytucji zarządzającej, uzyskało delegację do przygotowania rozporządzeń dotyczących przyjęcia Sektorowego Programu Operacyjnego wraz z rozporządzeniami wykonawczymi dla poszczególnych działań Programu dotyczących procedury pozyskiwania środków na realizacje zadań w ramach Programu.
Podobnie działaniom Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, również Samorząd Województwa Opolskiego przygotował struktury organizacyjne oraz procedury umożliwiające wykonanie zadań Instytucji Zarządzającej.
W listopadzie 2004 roku Komitet Sterujący Sektorowym Programem Operacyjnym „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego raz rozwój obszarów wiejskich na lata 2004 – 2006” w oparciu o przyjęte kryteria i zasady dokonał podziału środków pomiędzy poszczególne województwa.
W ramach Programu, w województwie opolskim, funkcjonowały trzy działania:
o       „Scalanie gruntów”,
o       „Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego”,
o       „Gospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi”.
Na działania te województwo opolskie otrzymało ok. 6,5 mln euro, w tym na działanie „Odnowa wsi” 2,8 mln Euro (11,2 mln PLN).
Po zawarciu umowy trójstronnej, w dniu 7 stycznia 2005 r., pomiędzy Ministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi (Instytucja Zarządzającą) a Samorządem Województwa Opolskiego(Instytucja Wdrażająca) oraz Agencją Restrukturyzacja i Modernizacja Rolnictwa (Beneficjent Końcowy) rozpoczęto działania wdrażające Programu.
W dniach od marca 2005 r. do 8 kwietnia 2005 r. Zarząd Województwa Opolskiego ogłosił pierwszy nabór wniosków o dofinansowanie realizacji projektów ramach współfinansowanego przez Unie Europejską Sektorowego Programu Operacyjnego „restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004 – 2006”, w zakresie działania 2.3. „Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego”.
Zainteresowanie działaniem ze strony jednostek samorządu terytorialnego było ogromne. W ramach tego naboru złożono 106 wniosków o dofinansowanie. Pozytywnie zostało ocenionych 75 projektów i otrzymały one dofinansowanie.
W ramach „odnowy wsi” również Gmina Byczyna złożyła 5 wniosków o dofinansowanie projektów. Ze złożonych przez Gminę wniosków do dofinansowania zakwalifikowane zostały:
Do dofinansowania nie zakwalifikował się jedynie projekt „Kompleks sportowo – rekreacyjny w Proślicach”.
W marcu 2005 roku w gospodarstwie agroturystycznym w Proślicach gmina Byczyna, odbyła lokalna konferencja odnośnie działań Programu „Odnowy wsi”. Konferencję prowadził Pan Ryszard Wilczyński, który w 1997 roku zainicjował a następnie przez kolejne lata prowadził Program „Odnowy wsi w województwie opolskim”. Na konferencji zaprezentowano także pomysły na projekty, które zamierzała w pierwszym naborze wniosków złożyć gmina Byczyna.
W dniach od 20 marca do19 kwietnia 2006 roku Zarząd Województwa Opolskiego ogłosił drugi nabór wniosków. Ze względu na ograniczoną wielkość dostępnych środków (ok. 1,78 mln PLN) Samorząd Województwa Opolskiego zawarł tylko 16 umów z Beneficjentami (złożonych zostało 60 wniosków aplikacyjnych).
Gmina Byczyna złożyła 8 wniosków. Jednak, ze względu na duże zainteresowanie programem z co za tym idzie małą ilość dostępnych środków, żaden nie został zakwalifikowany do dofinansowania.
W tym naborze ocenę formalno - merytoryczno pozytywnie przeszły następujące projekty złożone przez Gminę Byczyna (zostały one umieszczone na liście rezerwowej działania):
o       „Przebudowa świetlicy wiejskiej w Roszkowicach na salę wielofunkcyjną”
o       „Dziedzictwo kultury i tradycji w tworzeniu lokalnego produktu turystycznego Byczyny – budowa placu zabaw”
o       „Ośrodek wiedzy przyrodniczej – jako zachowanie krajobrazu przyrodniczego i kulturowego w Janówce”
Do dofinansowania nie zakwalifikowały się:
  • „Polanowice – remont, świetlicy i budowa placu zabaw”
  • „Wiejski ośrodek kulturalny w Kostowie”
  • „Ukształtowanie przestrzeni publicznej centrum wsi wraz z modernizacją świetlicy wiejskiej w Nasalach”
  • „Kompleks sportowo – rekreacyjny w Proślicach”
  • „Świetlica jako zachowanie dziedzictwa kulturowego w Miechowej”
Od 2007 roku obowiązuje tzw. „nowy okres programowania” na lata 2007 – 2013. W tym okresie kontynuacją realizowanego w latach 2004 – 2006 działania „Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego” jest „Odnowa i rozwój wsi” w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW).
 
Źródła:
-   Departament Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego, Biuletyn Samorządu Województwa Opolskiego „Jak wykorzystano środki UE na „Odnowę wsi …” w województwie opolskim”,  nr 1 Grudzień 2006;
-  serwis internetowy Urzędu Marszałkowskiego Województwa Opolskiego www.umwo.opole.pl;
-   serwis internetowy Ministestwa Rolnictwa www.minrol.gov.pl
-   wnioski aplikacyjne gminy Byczyna.